Bibliographie zu Anna Maria van Schurman (im Aufbau)

 

 

Die Bibliographie ist in drei Teile unterteilt. Zunächst sind die (1) Werke van Schurmans aufgeführt, die mittlerweile vielfach digitalisiert zugänglich sind; entsprechende Links sind beigefügt. Daran anschließend sind (2) moderne Übersetzungen verzeichnet, die dem heutigen Leser den Zugang zu van Schurmans Schriften erleichtern sollen. Abschließend ist die (3) Forschungsliteratur zusammengestellt. Hier wurden nur Studien aufgenommen, die sich direkt mit van Schurman beschäftigen oder zentrale Ergebnisse zu Leben und Werk beinhalten.

Die bibliographischen Zusammenstellungen sind chronologisch nach Erscheinungsjahr geordnet.

 

1   Ausgaben (chronologisch)

 

Anna Maria van Schurman, Amica dissertatio inter Annam Mariam a Schurman et Andream Rivetum, de ingenii

     muliebris ad scientias & meliores literas capacitate, Paris 1638

Anna Maria van Schurman, De vitae termino, Leiden 1639

Anna Maria van Schurman, Nobiliss. Virginis Annae Mariae a Schurman Dissertatio De Ingenii Muliebris ad

     Doctrinam, & meliores Litteras aptitudine. Accedunt Quaedam Epistolae eiusdem Argumenti,

     Leiden (Elsevier) 1641

Anna Maria van Schurman, Question celebre. S’il est necessaire, ou non, que les Filles soient sçavantes, agitée de part

     et d’autre par Mademoiselle Anne Marie de Schurman, … et le Sr. André Rivet ... Le tout mis en François

     par le Sr Colletet, Paris (Rolet le Duc) 1646

Anna Maria van Schurman, Opuscula Hebraea, Graeca, Latina, Gallica: prosaica et metrica,

     Leiden (Elsevier) 1648

Anna Maria van Schurman, Opuscula Hebraea, Graeca, Latina, Gallica: prosaica et metrica, secunda editio,

     Leiden (Elsevier) 1650 

Anna Maria van Schurman, Opuscula Hebraea, Graeca, Latina, Gallica: prosaica adque metrica, Editio tertia, auctior &

     emendatior, Utrecht (Joh. Waesberge) 1652

Anna Maria van Schurman, The Learned Maid or, Whether a Maid may be a Scholar, A Logick Exercise,

     London (June) 1659

Anna Maria van Schurman, Märck-Stein Von der Zeit und Ziel unseres Lebens, 1679

Anna Maria van Schurman, Eukleria seu melioris partis electio, 2 Teile, Altona 1673 / Amsterdam 1685

Anna Maria van Schurman, Mysterium Magnum, Oder: Grosses Geheimnüs / das ist: Ein sehr herrliches und im

     heiligen Wort Gottes wohlgegründetes Bedencken / Uber die Zukunfft des Reiches Christi, Anno 1660

     aussgefertigt, / nunmehro aber wegen dessen Vortrefflichkeit ins Hoch-Teutsche übersetzt,

     Wesel/Duisburg/Frankfurt (Andreas Luppius) 1699

Anna Maria van Schurman, Eukleria seu melioris partis electio: Tractatus brevem vitae ejus delineationem exhibens,

     Editio secunda, correcta, et notulius aucta, Dessau 1782

Anna Maria van Schurman, Eukleria oder die Erwählung des besten Teils, 2 Bände, Dessau (Barth) 1783

Anna Maria van Schurman, Opuscula hebraea, latina, graeca, gallica, prosaica et metrica / recensuit

     animadversionibus instruxit additaque praefatione denuo emisist Traugott Christ[iane] Dorothea Loeberia,

     Lipsiae (Müller) 1749

 

 

2   Übersetzungen, Texteditionen (chronologisch)

 

van Beek, Pieta (Hg.), Verbastert christendom. Nederlandse gedichten van Anna Maria van Schurman (1607-1678),

     Houten 1992

Gössmann, Elisabeth, Das wohlgelahrte Frauenzimmer, München (2. Aufl.) 1998

Spang, Michael (Hg.): Anna Maria van Schurman – Abhandlung über die Befähigung des Geistes von Frauen für die

     Gelehrsamkeit und die höheren Wissenschaften (1641), Würzburg 2009

Irwin, Joyce L., Anna Maria van Schurman, Whether a Christian woman should be educated and other writings

     from her intellectual circle, hg. und übers. von Joyce L. Irwin, Chicago 1998

Goreau, Angeline, The Whole Duty of a Woman: Female Writers in Seventeenth Century England, Garden

     City 1985 

Bouwman, Jacob (Hg.), Anna Maria van Schuurman, Verhandeling over de anleeg van vrouwen voor wetenschap,

     hg. von Jacob Bouwman, übersetzt von Renée ter Haar, eingleitet von A.C.M. Roothaan, Groningen 1996

Venesoen, Constant, Anne Marie de Schurman, femme savante (1607 - 1678) - correspondance, hg. von

     Constant Venesoen, Paris 2004 (= Textes de la renaissance 80: Serie education des femmes) 

van Beek, Pieta, [Übersetzungen einzelner Gedichte], in: Churchill, Laurie J.; Brown, Phyllis R.; Jeffrey, Jane E. (Hg.),

     Women writing Latin: from Roman antiquity to early modern Europe (Women writers of the world),

     New York 2002

van Beek, Pieta, „On God“. An unknown florilegium by Anna Maria van Schurman (ca. 1625), Ridderkerk 2014

     (= Schurmanniana series 1)

 

 

3   Forschungsliteratur (chronologisch)

 

2016-2000

 

Duran, Jane, Christianity and women’s education: Anna Maria van Schurman and Mary Astell, in: Philosophy

     and theology 26 (2014) S. 3-18

van Beek, Pieta, „On God“. An unknown florilegium with sayings about God by Anna Maria van Schurman (ca. 1625),

     Ridderkerk 2014 (= Schurmanniana 1)

van Beek, Pieta, Anna Maria van Schurman (1607-1678), de Europese Pallas van wijsheid, in: Groniek 2014, S. 35-47

Thompson, John L., Piety, theology, exegesis, and tradition: Anna Maria van Schurman’s „elaboration“ of

     Genesis 1-3 and its relationship to the commentary tradition, in: Jordan J. Ballor; David S. Sytsma; Jason

     Zuidema (Hg.), Church and school in early modern Protestantism. Studies in honor of Richard A. Muller on

     the maturation of a theological tradition, Leiden 2013, S. 613-628 (= Studies in the history of Christian

     traditions 170)

van Beek, Pieta, „Anna Maria van Schurman“, in: Willemien Otten, Karla Pollmann (Hg.), The Oxford Guide to

     the Historical Reception of Augustine, Band 2, Oxford 2013, S.1704-1706

Pal, Carol, Republic of women: rethinking the republic of letters in the seventeenth century, Cambridge 2012

van Beek, Pieta, „Habent sua fata libelli“. The adventures and influence of Anna Maria van Schurman’s work in

     Scandinavia, in: Astrid Steiner-Weber (Hg.), Acta Conventus Neo–Latini Upsaliensis, Volume I,

     Leiden-Boston 2012, S. 199-209

Baar, Mirjam de, Gender, genre and authority in seventeenth-century religious writing: Anna Maria van

     Schurman and Antoinette Bourignon as contrasting examples, in: Ein Platz für sich selbst: schreibende

     Frauen und ihre Lebenswelten (1450-1700), Frankfurt/Main 2011, S. 135-163

Bulckaert, Barbara, Self-tuition and the intellectual achievement of Early Modern women: Anna Maria van

     Schurman (1607-1678), in: J. Spence; S. J. Aiston; M. M. Meikle (Hg.), Women, education and agency 1600-2000,

     London 2010, S. 9-26

van Beek, Pieta, The first female student: Anna Maria van Schurman (1636), Utrecht 2010 [= Übersetzung der

     niederländischen Ausgabe von 2004]

van Beek, Pieta, „De sterre van de eeuw“. Constantijn Huygens en geleerde vrouwen als Anna Maria van Schurman,

     Marie du Moulin en Christina van Zweden, in: De Prate-banck 15 (2010), S. 4-7

van Beek, Pieta, „Anna Maria van Schurman“, in: Siegbert Uhlig (Hg.), Encylopaedia Aethiopica. Volume 4 O-X,

     Wiesbaden 2010, S.578-579

Spang, Michael, „Wenn Sie ein Mann wäre“. Leben und Werk der Anna Maria van Schurman (1607-1678),

     Darmstadt 2009

Spang, Michael, Anthropologie und Geschlechterbild in Anna Maria van Schurmans „Dissertatio“ über

     Frauenbildung, in: Zeitsprünge 13 (2009), S. 99-130

van Beek, Pieta, „Liever een maagd dan een weduwe“: twee erotische gedichten op naam van Anna Maria van

     Schurman, in: Tydskrif vir Geesteswetenskappe 49 (2) 2009, S. 333-349

van Beek, Pieta, ‘Voetius en zijn Afgodinne Anna Maria van Schurman’: de bijzondere relatie van Anna Maria

     van Schurman met haar leermeester Voetius, in: Historica (32) 2009, S. 24-26

van Beek, Pieta, Anna Maria van Schurman, het ‘Opperwereldwonder’ ‘ (1607-1678), in: Oudvaders (4) 2009, S. 7-17

van der Stighelen, Katlijne; Landtsheer, Jeanine De, Eeen suer-soete Maghd voor Constantijn Huyggens: Anna

     Maria van Schurman (1607-1678), in: De Zeventeinde Eeuw, 25 (2009), S. 149-202

Lee, Bo Karen, „I wish to be nothing“. The role of self-denial in the mystical theology of Anna Maria van Schurman’,

     in: Sylvia Brown (Hg.), Women, Gender and Radical Religion in Early Modern Europe, Leiden 2008, S.189-216

van Beek, Pieta, ‘Tu mihi Parnassus, tu mihi Apollo eris’: Anna Maria van Schurman (1607-1678) en haar  

     leermeesters’ in: Neolatinisten Nieuwsbrief (21) 2008, S. 5-16

van Beek, Pieta, ‘Het achtste wereldwonder’: Anna Maria van Schurman (1607-1678) en de Utrechtse Dom’, in:

     Domkerk (20) 2008, S. 3-12

Baar, Mirjam de, Internationale und interkonfessionelle Netzwerke. Zur frühen lutherisch pietistischen Rezeption

     von Anna Maria van Schurman und Antoinette Bourignon, in: U. Gleixner, E. Hebeisen (Hg.), Gendering Tradition.

     Erinnerung und Geschlecht im Pietismus, Korb 2007, S.85-105

Baar, Mirjam de, „Anna Maria van Schurman: gereformeerde heilige en icoon van feminisme?“, in: Joris van

     Eijnatten, Fred van Lieburg, Hans de Waardt (Hg.), Heiligen of helden. Opstellen voor Willem Frijhoff,

     Amsterdam 2007, S. 215-228

Gim, Lisa, Representing the “Phoenix Queen”: Elizabeth I in Writings by Anna Maria van Schurman and Anne

     Bradstreet, in: Elizabeth H. Hageman, Katherine Conway (Hg.), Resurrecting Elizabeth I in Seventeenth-Century

     England, Madison 2007, S. 168-184

Rang, Brita, Rationalität, Wissenschaft und Religion im Leben der Anna Maria van Schurman (1607-1678),

     in: Oelkers, J. et al. (Hg.): Rationalisierung und Bildung bei Max Weber. Beiträge zur historischen

     Bildungsforschung. Bad Heilbrunn, 2006. S. 41-60

van Beek, Pieta, ‚Dien opregten Outvader’: Anna Maria van Schurman (1607-1678) over Augustinus, in: P. van Geest,

     J. van Oort (Hg.), Augustiniana Neerlandica. Aspecten van Augustinus’ spiritualiteit en haar doorwerking,

     Leuven 2005, S. 447-461

Baar, Mirjam de, „God has chosen you to be a crown of glory for all women!”. Anna Maria van Schurman’s

     international network of learned women, in: S. van Dijk et al. (Hg.), „I have heard about you“. Foreign

     women’s writing crossing Dutch borders, Hilversum 2004), S. 108-135

Bloem, Jeannette, The Shaping of a 'Beautiful' Soul: The Critical Life of Anna Maria van Schurman, in: Dianna Taylor,

     Karen Vintges (Hg.), Feminism and the final Foucault, Urbana 2004, S. ### - ###

van Beek, Pieta, De eerste studente: Anna Maria van Schurman (1636), Utrecht 2004

van Beek, Pieta, Anna Maria van Schurman (1607- 1678) en haar kennis van oud-oosterse talen. Unpublished

     MA thesis. Stellenbosch, University of Stellenbosch, 2004. (copy at Utrecht University)

van Beek, Pieta, 'Ardens Martyrii Desiderium': On the Martyrdom of Anna Maria van Schurman (1607-1678),

     in: Arie-Jan Gelderblom, Jan L. de Jong, Marc van Vaeck (Hg.), The Low Countries as a crossroads of religious

     beliefs, Leiden-Boston 2004

Venesoen, Constant, Anne Marie de Schurman (1607-1678), femme savante, in: C. Venesoen (Hg.), Anne Marie

     de Schurman, femme savante (1607 - 1678) -Correspondance, herausgegeben von Constant Venesoen,

     Paris 2004 (= Textes de la renaissance 80: Serie education des femmes), S. 11-57

Norbrook, David, Autonomy and the Republic of Letters; Michèle Le Doeuff, Anna Maria van Schurman and

     the History of Women Intellectuals, in: Australian journal of french studies (40) 2003, S. 275-287

van Beek, Pieta, „Pallas Ultrajectina, bis quinta dearum“: Anna Maria van Schurman en haar Neolatijnse dichtkunst,

     in: Jan Bloemendal (Hg.), De Utrechtse Parnas: Utrechtse Neolatijnse dichters uit de zestiende en zeventiende

     eeuw, Amersfoort: Florivallis 2003, S.45-67

van Beek, Pieta, „Poeta laureata“: Anna Maria van Schurman, de eerste studente in 1936, The Utrecht Lecture 2003,

     Stellenbosch

van Beek, Pieta, „Alpha Virginum“: Anna Maria van Schurman (1607-1678)’ in: L. Churchill et al. (Hg.), Women

     Writing Latin, Volume Three, New York 2002, S. 271-293

Bulckaert, Barbara, Une lettre de l'humaniste Anna Maria van Schurman (1607-1678) sur l'accès des femmes au

   savoir, Clio 13 (2001) revue francophone d'histoire des femmes